Elektrikli araç sektörünün hızla büyümesi, şarj istasyonları ve şarj cihazlarına olan talebi de artırmaktadır. Bu rehberde, elektrikli araçların şarj süreçlerini, şarj cihazı çeşitlerini ve şarj sürelerini inceleyeceğiz.
Elektrikli Araçların Şarj Süreçleri
Elektrikli araç şarj etme işlemi, cep telefonlarında olduğu gibi şarj cihazının ucunu şarj soketine takarak gerçekleştirilir. Şarj soketi, aracın ön kısmında veya yakıt deposunun bulunduğu bölgede konumlandırılabilir. Şarj cihazı sokete bağlandığında, batarya elektrik enerjisiyle dolar.
Elektrikli Araç Şarj Cihazı Çeşitleri
Elektrikli araç şarj cihazları, resmi sınıflandırmaya göre dört ana kategoriye ayrılır: Mod 1, Mod 2, Mod 3 ve Mod 4. İlk üç mod, aracın kendi AC-DC dönüştürücü şarj teçhizatını kullanırken, Mod 4 doğru akımla beslenir.
- DC Şarj Cihazları (Mod 4): 50 kW ile başlayıp 400 kW’ye kadar çıkan hızlarda şarj sağlayabilen DC şarj cihazları, en hızlı şarj yöntemidir. Şebekeden aldığı elektriği doğrudan araç bataryasına doğru akım olarak verir ve yalnızca şarj istasyonlarında kullanılır.
- AC Mod 3 Şarj Cihazları: Wallbox tarzı ev ve iş yerlerinde kullanılan AC Mod 3 şarj cihazları, şarj sırasında elektrikli aracın şebeke ile iletişimini sağlar. En verimli AC şarj sistemi olan Mod 3 cihazlar, üç faz elektriğe doğrudan bağlanır ve şarj soketi sabit bir şekilde monte edilir.
- AC Mod 2 Şarj Cihazları: Elektrikli araçların evde masrafsız şarj edilebilmesini sağlayan Mod 2 çözümleri, hem sanayi tipi hem de ev tipi prizlerle kullanılabilir. Tek fazda 32 amper akım çeken Mod 2 şarj cihazları, 3,7 kW’den başlayıp 22 kW’ye kadar AC şarj hızları sunar.
- AC Mod 1 Şarj Cihazları: En ilkel sistem olan Mod 1 AC şarj cihazları, evlerdeki normal prizlere bağlanarak kullanılmaktadır. Tek fazda 16 amper akım ve maksimum 240 volt ile 3,7 kW şarj hızına ulaşabilen bu cihazların bir elektrikli otomobil bataryasını tamamen şarj etmesi bir günü bulabiliyor. Üç fazda ise 480 volta kadar ulaşıp 11 kW şarj hızı sağlayabiliyor.
Ekstra masraf çıkarmadan bir evin standart elektrik tesisatı kullanılarak çalışabilen bu cihazlar, aracın kendi şarj teçhizatı ile priz arasında kablo görevi görmektedir. Ancak üzerinde herhangi bir koruyucu mekanizma bulunmadığı için bazı ülkelerde elektrikli araçlar için kullanımı yasaklanmış veya sınırlandırılmıştır. Bu yüzden araç sahipleri Mod 2 ve Mod 3 cihazları kullanmaya teşvik edilmektedir.
Mod 1 şarj cihazları genellikle elektrikli bisiklet ve elektrikli scooter’lar için tercih edilmektedir. Bu tür mobilite çözümlerinin elektrik güç ihtiyacı düşük, şarj seansları kısa olduğu için şarj cihazında ekstra koruma ihtiyacı da düşüktür.
Elektrikli Araçlarda AC ve DC Şarj Farkı: AC (Alternatif Akım) ve DC (Doğru Akım) şarj arasındaki temel fark, AC şarjda şebekeden gelen alternatif akımın doğrudan elektrikli araca aktarılması, DC şarjda ise akımın doğru akıma dönüştürülerek direk araç bataryasını beslemesidir.
Diğer bir fark ise, AC şarjda elektriği bataryanın depolayabileceği hâle getiren araç içi şarj sistemi iken DC şarjda bu dönüşümü şarj istasyonu gerçekleştirmektedir.
AC şarjda normal bir elektrikli otomobilin en yüksek şarj hızı 22 kW seviyesindedir. DC şarjda ise bugün 350 kW hızda şarj olabilen araçlar bulunmaktadır. Tesla Semi gibi elektrikli ağır vasıtaların birkaç MW hızda ultra hızlı şarj olmasını da yine DC şarj mümkün kılmaktadır.